صدمات ناشی ازورزش ژیمناستیک
ویرایش :دکتر رحمت سخنی از مرکز آموزشی درمانی امام خمینی (ره) ارومیه
ژیمناست ها اغلب نوجوان هستند و نسبت به سایر ورزشکاران از بلوغ اسکلتی کمتری برخوردارند . آنها باید اندام متناسب داشته باشند و توجه وافر به این امر می تواند زمینه ساز اختلالات تغذیه ای گردد . به دنبال تغذیه ناکافی و تمرینات زیاد ممکن است در دختران ژیمناست عادت ماهانه قطع شود و عواقب جدی به دنبال داشته باشد .
ژیمناستیک با شیوع بالای صدمات حاد و مزمن همراه است . طبق گزارشات حدود 13% ژیمناست ها طی یک دوره رقابت دچار آسیب بارز می شوند . آسیب ها اغلب در حرکات مرتبط با زمین حادث می شوند و ناشی از نیروی زیاد ایجاد شده در مانورهای هوایی هستند .
ضربه حاد معمولاً ساختارهای غضروفی ، لیگامانی یا استخوانی را درگیر می سازد . فشارمزمن در ابتدا واحد عضلانی و تاندونی را متأثر می نماید .
الگوی حرکات به تشخیص علت اخلال کمک می کند . برای مثال صدمات حاد ، فرد را از انجام مطلوب حرکات بازداشته و همواره با درد است . آسیب های مزمن اجازه انجام حرکت را می دهند اما حرکت کافی و کامل نیست .
بروز آسیب مجدد در ژیمناست ها به طور قابل توجهی بالاست . علت آن می تواند نادیده گرفتن شدت آسیب اولیه ، فیزیوتراپی ناکافی و بازگشت پیش از موعد به فعالیت کامل ورزشی باشد . همچون دیگر ورزش ها ، زانو و مچ پا شایع ترین نواحی آسیب هستند . میزان بروز صدمات اندام فوقانی ، تنه و ستون مهره ها نیز در ژیمناست ها بالاست . به طوری که آسیب اندام فوقانی و ستون مهره ها تقریباً 27 و 20-15 آسیب ها را تشکیل می دهند .
ستون مهره ها
در طی ژیمناستیک ستون فقرات کمری دستخوش انحنای مکرر و قوی در طی پرش ها می گردد : حرکات وسیع ستون مهره ها در ژیمناستیک کشش و فشارزیادی برساختارهای استخوانی ، لیگامانی و عضلاتی پشت وارد می سازد . به دنبال شکستگی ناشی از فشار ، درد موضعی در ستون فقرات کمری که با انحنای آن بدتر می شود وجود خواهد داشت . در ابتدا ، درد با استراحت تخفیف می یابد . ادامه فعالیت باعث پیشرفت شکستگی و تداوم درد می شود . درمان شامل بی حرکت کردن با کرست کمری به مدت 3ماه و پس از ان حرکت دادن پیشرونده است . اگر ورزشکار مایل به ادامه رشته خود در سطح بالا باشد . جراحی به عنوانآخرین راه در نظر گرفته می شود . اگر چه بی حرکت ساختن توسط جراحی ، فشار و تغییرات در ژنراتیور در بالای ناحیه دستکاری شده افزایش می دهد . در مواردی که شکل به وجود آمده در ستون مهره ها درد و اختلال بیشتری را برانگیزاند ممکن است ورزشکار به تغییر رشته ورزشی خود تشویق گردد .
شانه
آسیب های شانه که بیشتر به صورت کشیدگی عضلات است در مردان ژیمناست بیش از زنان رخ می دهد . این صدمات در حرکاتی که سرعت بالا و شدت زیاد دارند و فشار زیادی به مفصل شانه اعمال می کنند دیده می شوند .
مچ دست
شکستگی ناشی از فشار و استرسهای انتهای زنداسفل ( رادیوس ) یا صفحه رشد آن ، نیمه دررفتگی و آسیب های لیگامانی در ناحیه مچ دست گزارش شده است . در این حالات حرکات مچ دردناک است . آسیب های لیگامانی خفیف با استفاده از آرتز پشت مچ که بازشدن مچ را محدود می سازد درمان می شوند . آسیب های شدیدتر ممکن است به مدتی بی حرکتی نیاز پیدا کنند .
آرنج
در حرکاتی که دست با زمین برخورد دارد ، زمین نیز نیروی متقابلی به دست وارد می سازد . ژیمناست ها که این حرکات را بدون حرکت قابل ملاحظه سایر مفاصل انجام میدهند ، نیروی زیاد با سرعت زیاد به دست وارد می نمایند . ژیمناست های مبتدی آرنج را بیشتر تا می کنند بنابراین نیروی برخورد دست با زمین پراکنده می شود . ژیمناست های حرفه ای تر آرنج را راست نگه می دارند و لذا در تماس با زمین نیرو افزایش می یابد . یک آرنج محکم و کمی تا شده نیروی فشاری حدود 3/2 4/2برابر وزن بدن اعمال می کند . آسیب های آرنج در ژیمناست ها ناتوان کننده است . برخی از این آسیب ها فعالیت حرفه ای ژیمناست را خاتمه می دهند . صدمات ناشی از تمرین زیاد باعث درد مبهم و منتشر آرنج همراه با سفتی و تورم آن می شوند . صدمات مکرر یا مزمن به ویژه در ورزشکاران نوجوان در حال رشد باعث شکستگی ناشی از فشار و استرس می گردند .
صدمات زانو
در ژیمناستیک صدمات زانو شیوع بسیار دارد اما ماهیت و نوع آنها از دیگر ورزش ها متفاوت است .
لیگامان طرفی زانو
آسیب های لیگامان طرفی - داخلی زانو در سه درجه می تواند رخ دهد :
کشیدگی لیگامان بدون پارگی ( درجه 1)
پارگی ناکامل ( درجه 2 )
قطع کامل لیگامان ( درجه 3 )
ورزشکاری که دچار آسیب حاد یا مزمن لیگامان طرفی - داخلی زانو شده است می تواند با زانوی مبتلا در وضعیت خم شده بیشتر نسبت به زانوی سالم راه برود و بدود . این شیوه راه رفتن یک تطابق اولیه در جهت کاهش فشار نیروهای لیگامانی در زمان باز شدن کامل زانو می باشد . لیگامان طرفی - داخلی زانو از تغذیه خونی خوبی برخوردار می باشد و توان بالایی برای بهبود دارد .
درمان فوری در درجه 1 شامل استراحت ، یخ وداروهای ضدالتهاب است . درجه 2 به قالب های گچی مخصوص که اجازه حرکت زانو را در خم شدن 30 تا 90 درجه بدهد نیاز دارد . بازکردن کامل زانو به لحاظ اعمال فشار بر لیگامان در حال بهبود ممنوع است . تحول قسمتی از وزن بدن با استفاده از چوب زیربغل به کنترل تورم و بهبودی کمک می کند . درجه 1 و 2 نیاز به بی حرکتی نسبی در گچ لولای به مدت 2 تا 3 هفته دارند . از آنجا که ژیمناست ها نیازمند استحکام کامل سخت داخلی مفصل زانو هستند روند بازگشت به تمرینات نباید آن قدر سریع باشد که موجب آسیب مجدد گردد . در زمان نقاهت تمرینات اندام سالم صورت می گیرد . تمرینات ایزومتریک در زمان بازکردن گچ انجام می شود . مفصل رانی - کشککی التهاب تاندون های کشکک و عضله چهارسر رانی از شایع ترین صدمات درژیمناستیک است . علت شایع آن فشار ناشی از کاهش سریع سرعت در حرکات است . درد اغلب در زمان فرودآمدن به زمین پس از پرش یا پس از مدتی بی حرکتی ( مثل زمان منتظر بودن برای اجرا ) گزارش می شود .
مچ پا
نیمه دررفتگی استخوان مکعبی مچ پا ، اغلب تشخیص داده نمی شود یا اشتباه تشخیص داده می شود . درد در وسط کنار خارچی پا وجود دارد و خم کردن مچ به سمت کف پا بدون ایجاد درد ممکن نیست . این علایم ممکن است اشتباهاً به تاندونیت عضلات مجاور نسبت داده شود . اما در نیمه دررفتگی درد موضعی تر است . تورم ندارد و در لمس حساس تر است . راه رفتن محدودیت دارد . درمان آنی جا انداختن استخوان است . بانداژ حمایتی پا ، محافظت بیشتری از پا به عمل می آورد . نیمه در رفتگی مکرر یا مزمن ممکن است نیاز به استفاده از وسائل کمکی در کفش برای جلوگیری از چرخش پا داشته باشد . ندرتاً جراحی ضرورت می یابد .
فاسیای کف پا
در ژیمناستیک هنگام فرود به زمین پس از پرش ، فاسیای کف پا مکرراً تحت فشار قرار می گیرد . در صورت درد شدید استفاده از داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی و یک بالشتک پاشنه5/1 سانیتمتری مفید است . این بالشتک فشار روی فاسیا را کم می کند . به بیمار توصیه می شود از تکرار این فشارها نظیر آنچه در ژیمناستیک رخ می دهد برای یکی دو هفته خودداری کند . بانداژ در کاهش علایم مفید است . توان بخشی شامل کشش عضلات داخلی پا و عضلات ساق خواهد بود . قبل از بازگشت ورزشکار به فعالیت کامل ورزشی ارزیابی نهایی و مشاوره با تیم توان بخشی لازم است .
شست پا
گاهی تاندون خم کننده شست پا دچار التهاب می شود . درد معمولاً درست پشت قوزک داخلی احساس می شود و با تاندونیت عضله خلفی ساق قابل اشتباه است . درمان ، استفاده از یخ اولتراسوند و تمرین در محدوده بدون درد حرکات است . استفاده از بالشتک علائم حاد را تخفیف می دهد . تمرینات کششی و انعطاف پذیری در حد تحمل داده می شود .
تاندون آشیل
درد پشت مچ پا ممکن است ناشی از تاندونیت یا پارگی تاندون آشیل باشد . فرود آمدن به زمین با کنترل ضعیف پا زمینه ساز این آسیب است . تاندونیت با استراحت نسبی یخ و واولتراسوند مداوا می شود . استفاده از بالشتک زیرپاشنه در کفش یک وسیله کوتاه مدت مناسب برای کاهش فشار روی تاندون است . اما استفاده طولانی از آن موجب کوتاهی تاندون می شود . ندرتاً جراحی لازم می شود . پارگی آشیل نیاز به ترمیم جراحی دارد ، یک آسیب ناتوان کننده است و ممکن است نیازمند فیزیوتراپی طولانی پس از ترمیم باشد . ورزشکار در حال دویدن یا پریدن احساس دردی شدید و ناگهانی در پشت مچ پا می کند . قادر به راه رفتن است ولی می لنگد . برای تشخیص پارگی تاندون از مصدوم بخواهید در حالی که تنها روی پای صدمه دیده ایستاده است پاشنه پا را از زمین بلند کند . در صورتی که تاندون پاره شده باشد انجام این کار ممکن نیست .
فوری صدمات شامل تدابیر درمانی استاندارد می باشد . پس از فروکش کردن مرحله حاد ، توانبخشی صورت می گیرد و تحمل و قدرت عضلانی موضعی برای پیشیگری از خستگی یا آسیب مجدد تمرین می شود . ورزشکار تدریجاً به شرکت فعال در ژیمناستیک هدایت می شود . ضمن آن که به طور منظم مورد ارزیابی قرار می گیرد . در این مرحله به منظور تشخیص و اصلاح تکنیک و اشتباهات حرکات دقیقاً توسط مربی نظارت می شود .
http://www.sahand272.blogfa.com/
http://www.rs272.parsiblog.com/
http://www.gymnast.ir
WEST AZERBAIJAN URMIA--Dr.RAHMAT SOKHANI
: جستجو